هدف لجستیک و زنجیره تامین
لجستیک چیست؟
موضوع مقاله حاضر بحث لجستیک می باشد. در این مقاله به هدف لجستیک، توضیحاتی در مورد لجستیک و ارزش لجستیک در بحث صادرات پرداخته خواهد شد. ابتدا قصد داریم لجستیک را تعریف کنیم. این کلمه را در موارد مختلف و در سازمان های مختلف شنیده اید که این سازمان ها بخشی به نام لجستیک دارند.
در ادارات، در ارگانها و همین طور در ارتش نیز بخشی به نام لجستیک وجود دارد. در ارگان های نظامی بخش لجستیک بسیار مهم است و موارد بسیار زیادی پیش می آید که در مورد لجستیک یک مجموعه صحبت می کنند و اهمیت حضور لجستیک در موارد مختلف مانند بحران ها بسیار مهم و ارزشمند است. اما لجستیک چیست؟ تفاوتی ندارد که در جنگ باشد، در بحران باشد، در یک سازمان دولتی باشد و یا در یک شرکت خصوصی. لجستیک فرآیندی است که حمل و نقل کارآمد و انبارداری کالا را از مبدا تا محل مصرف برنامه ریزی و اجرا می کند. طی این عملیات بسیار مهم و تاثیرگذار است که فرآیند در یک زمان مشخص و به موقع انجام شود.
نقش لجستیک در سازمان ها
ما باید تاثیرات لجستیک را به عینه ببینیم تا متوجه اهمیت آن شویم. این لجستیک است که کالا یا محصولی که قرار است از یک محل به محلی دیگر انتقال پیدا کند زمان بندی و برنامه ریزی می کند.
تفاوتی نمی کند که شما به عنوان فردی باشید که در یک اداره دولتی کار می کنید و اداره و سازمانتان به یک سری از محصولات نیاز دارد و تجهیزات مصرفی آن است، واحد لجستیک شما است که باید برنامه ریزی کند و حمل و نقل کند و در انبار نگهداری کند که یک کالا به دست شما برسد. اگر شما در ارتش یا در یک ارگان نظامی باشید، سازمان شما برای هرگونه عملیات نظامی به لجستیک نیاز دارد تا تجهیزات و ادوات، خوراک و مهمات و امثال اینها از یک مسیری به مسیر دیگری حمل و نقل شوند و در اختیار کسانی که در این مسیر حضور دارند قرار گیرند. لجستیک است که به یک شرکت کمک می کند که در تجارت خود بهتر پیش برود.
استفاده از لجستیک به صورت Out Source
در دنیا مرسوم است که شرکت های لجستیک به صورت خارج یا Out Source کار میکنند.
این مجموعه ها تخصصشان لجستیک است و به خوبی عملیات لجستیک شما را انجام می دهند. شما فقط کافیست با این شرکت تماس بگیرید که کالایی که در محل خاصی دارید، برای شما برنامه ریزی حمل و نقل و تمام امور مورد نیازش را انجام دهد و به فلان مشتری شما در فلان محل تحویل دهد.
شرکت های معروف لجستیک در سطح دنیا
معروف ترین شرکت هایی که در این زمینه در حال کار هستند و ما می شناسیم شرکتی مثل DHL هست. شرکتی مثل UPS نیز وجود دارد که ممکن است در ایران خیلی با آن آشنایی نداشته باشند ولی شرکت DHL یکی از معروف ترین ها است که در ایران هم بسیاری آن را می شناسند و می دانند که یکی از شرکت های حمل و نقل هوایی و خدمات حمل و نقل لجستیکی است.
البته ما این شرکت را بیشتر به عنوان یک مجموعه حمل و نقل هوایی می شناسیم ولی در واقع عملیات لجستیکی انجام می دهد.
نقش لجستیک در تجارت جهانی
در لجستیک مهم است که حمل و نقل به موقع و مقرون به صرفه باشد. زمان بندی و عملیات زمان بندی آن بسیار مهم است. از اینجا هست که ما متوجه اهمیت لجستیک در بحث صادرات می شویم. امروزه بحث ویروس کرونا در بین مردم شایع شده است و در تمام دنیا شناخته شده است و تاثیرات خود را گذاشته است. چه اتفاقی افتاده است؟ کرونا اولین مسئله ای که ایجاد کرد در بحث لجستیک و امور حمل و نقل بود که در این امور مشکل ایجاد کرد. به این معنی که شیپ منت های کشوری مثل چین در یک سری از محصولات بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کرد. این یعنی کالا به موقع تحویل داده نشد. شرکت های لجستیک نتوانستند کالا را به موقع تحویل دهند که علت های آن دلایل مختلفی بود اما نهایتا لجستیک کار با مشکل مواجه شد و کالا به موقع به مقصد نرسید.
اگر کالا به موقع نرسد دنیا دچار یک سری مشکلاتی می شود و در یک سری از کالاها دچار کمبود و کاهش شده، و فرآیند ها با مشکل همراه می شوند. این یک مسئله معمول و طبیعی در بازار های تجاری می باشد. سعی می کنیم زمانی که به امور تجاری خودمان می پردازیم به بحث لجستیک بیشتر توجه نماییم.
مشکل لجستیکی تجار در تجارت با کشورهای اروپایی
اکثر تجار ما به علت ضعفی که در لجستیک دارند در تجارت با کشورهایی مانند اروپا که امور لجستیک و زمان بندی بسیار برایشان مهم است به مشکل بر می خورند. در نتیجه این کشورها به ما اعتماد ندارند و در نتیجه با ما کار نمی کنند.
مثال عملیات لجستیکی در تجارت با کشور روسیه
در ادامه مثال هایی در مورد لجستیک بیان می شود تا با فرآیندهای لجستیک کاملا آشنا شوید. فرض کنید امروز قصد داریم کالایی را به کشوری صادر کنیم. به طور مثال یک مورد حمل و نقل زمینی را پیشنهاد می کنیم. مثلا کالایی را قصد داریم به اکراین یا روسیه ارسال کنیم. پس ما قصد داریم کالایی را به کشور روسیه و به شهر مسکو ارسال نماییم. از اینجا تا مسکو دو نوع مسیر را می توانیم انتخاب کنیم. زمینی و دریایی. اگر بخواهیم زمینی حرکت کنیم باید از مرز آستارا حرکت کنیم و به سمت مسکو برویم که تماما حرکت زمینی می باشد.
اگر حجم کالا زیاد باشد، کالا باید با یک کشتی از بندر امام، بندر نوشهر، بندر انزلی و امثال این بنادری که در شمال کشور وجود دارند به بندر مخارج کالا در شمال دریای خزر انتقال پیدا کند، و از آنجا مجددا با یک سری تریلی به صورت زمینی یا با قطار حمل شود و به مقصد برسد.
ضعف لجستیکی و کمبود اطلاعات در کشور
فرض نمایید امروز ما می خواهیم این کار را انجام دهیم. کدام شرکتی وجود دارد که کالا را از همین ابتدا بپذیرد و تمام عملیات لجستیک ما را از بارگیری در انبار، تا تحویل در محل مشتری صادراتی ما را انجام دهد. متاسفانه در ایران خیلی ضعیف هستیم و چنین خدماتی مطرح نیست. یکی از دلایلی که ما در ایران در بحث صادرات با مشکلات زیادی مواجه هستیم این است که ما به عنوان تاجر باید بدانیم لجستیک چیست و بدانیم چه فرآیندهایی می تواند این کار را برای ما کم هزینه تر و مقرون به صرفه تر نماید. در صورتی که لجستیک به خودی خود یک علم کاملا جدا و کاملا پیچیده است و به دست آوردن دانش آن نیازمند مطالعه و تجربه زیادی می باشد.
به طور مثال چه نوع کشتی هایی در بنادر شمال ایران مانند بندر انزلی یا بندر نوشهر وجود دارند که ما بتوانیم کالای خود را در آن حمل کنیم. شرایط حمل و نقل این کشتی ها، زمان های حرکت و زمان های توقف، زمان های بارگیری این کشتی ها به چه صورت است. چه مقدار عملیات گمرکی ما زمان می برد. چه حجم از کالای های ما ممکن است در این مسیر دچار ضایعات و از بین رفت شود.
ریسک های احتمالی ما در حمل و نقل به چه صورت است. ما چطور به صورت واقعی می توانیم آن را برنامه ریزی و اجرا کنیم. این اطلاعاتیست که در ایران به طور بسیار ناقص وجود دارد. حال ما در بحث آموزش خود این مباحث را به صورت کامل آموزش می دهیم تا بتوانید از آن استفاده کنید اما به طور طبیعی ما ضعف لجستیکی داریم. در پروژه های بزرگ این ضعف بسیار بیشتر دیده می شود.